LOUIS KAHN - MIĘDZY MILCZENIEM A ŚWIATŁOŚCIĄ

Między milczeniem a światłością

Każda materia pośród natury, góry, potoki, powietrze oraz my sami jesteśmy stworzeni ze Światła, które zostało zesłane.  Ta ugnieciona masa nazwana materią rzuca cień, w ten sposób cień należy do Światłości.

Duchowość w Architekturze Louisa Kahna

Zachwyt

Zdałem sobie sprawę, iż gdybym był malarzem tworzącym obraz wielkiej katastrofy, nie potrafiłbym postawić pierwszego pociągnięcia na płótnie bez myślenia nad radością tworzenia. Nie możesz stworzyć budynku jeżeli nie jesteś tym zachwycony.

Chciałbym odczuwać, że nie zapomniałem o  strumieniu radości, który musi być doznawany. W przeciwnym razie, nie odczuwasz niczego. Jeśli to co mówię jakkolwiek poruszy to uczucie, oczywiście będę ogromnie zadowolony i zaszczycony.

Cud

Z pięknem, Cud. Cud nie zależy od wiedzy. Zależy od intuicji, intuicja jest odyseją lub zapisem odysei naszego stwarzania przez miliardy lat. Nie wierzę, że jedna rzecz rozpoczęła się pewnego razu a inna następnego. Wszystko rozpoczęło się naraz w tym samym czasie, nie było też innego czasu: to po prostu tam było.

Cud jest uczuciem które mają astronauci, gdy patrzą na Ziemię z ogromnego dystansu. Podążałem za nimi i czułem to co oni: ogromna kula w przestrzeni, różowy, różany, niebieski, biały. Poniekąd wszystkie rzeczy na tym tle, nawet wielkie osiągnięcia, choćby Paryż czy Londyn, znikają stając się przypadkami.

Toccata oraz Fuga nie znikną, ponieważ są najbardziej niewymierne, dlatego najbliższe temu co nie może zniknąć. Im głębiej rzecz jest włączona w niewymierność, tym bardziej ma tę trwałą wartość. Dlatego nie da się zanegować Toccaty czy Fugi. Nie można wyprzeć się wielkich dzieł sztuki ponieważ są one zrodzone z niewymierności.

Myślę, że to co czułeś, było właśnie Cudem, a nie żadną wiedzą czy poznaniem. Czułeś, że wiedza nie jest aż tak ważna jak Twoje poczucie Cudu, które było wielkim uczuciem pozbawionym rezerwy, bez powinności, bez względu na samego siebie. Cud jest najbardziej niedotykalny razem z Twoją intuicją.

Mur/Ściana/Ogrodzenie, Kolumna

Mur zrobił wiele dobrego dla człowieka. W swojej miąższości i sile, chronił człowieka przed zagładą. Wkrótce, chęć zobaczenia co jest za nim, nakazała człowiekowi zrobić w ścianie dziurę, w ten sposób mur został zraniony, rzekł wtedy: „ Co mi zrobiłeś? Chroniłem Ciebie; Dałem Ci poczucie bezpieczeństwa – a teraz przekuwasz mnie na wylot!”. Człowiek odrzekł: „Lecz widzę piękne rzeczy, chcę je wypatrywać.”. Mur poczuł się bardzo smutny.

Później człowiek nie wyciął dziury na wskroś muru, lecz stworzył wnikliwe otwarcie, obszyte precyzyjnym kamieniem, oraz nałożył nadproże nad otwarciem. Wkrótce mur poczuł się bardzo dobrze.

Przemyśl również doniosłe wydarzenie w architekturze, gdy mur rozsunął się, dając narodziny kolumnie.

Architektura

Sądziłem, że Sztuka była czymś w rodzaju wyroczni, uzewnętrznieniem które zaspokaja artystę. Jeśli artysta coś stworzył, poświęcił to ofierze Sztuki, aczkolwiek Sztuka była czymś co poprzedzało działanie. Sztuka nie może być Sztuką póki nie stanie się działaniem, a nie czymś abstrakcyjnym pogrążonym w przestworzach. Przypadek Architektury jako ludzkiej ekspresji jest ogromnie ważny ponieważ żyjemy z tego samego powodu, aby wyrażać.

Wielki budynek w mojej opinii musi mieć początek w niewymierności, musi iść poprzez wymierne znaczenia gdy jest projektowany, lecz na końcu ponownie musi być niewymierny.  Jedynym sposobem budowy, jedyną drogą do powołania budowli są rzeczy wymierne. Musisz podążać za siłami przyrody i używać odpowiedniej dozy cegły, metod konstrukcji oraz techniki. Na końcu, gdy budynek staje się częścią istniejącego świata, przywołuje niewymierne wartości oraz ducha własnej egzystencji.

Architektura jest istnieniem bez obecności. Jedynie dzieła Architektury są obecne, dzieło Architektury jest prezentowane jako ofiara dla Architektury.

Praca jest wykonywana pośród zapędzonych dźwięków przemysłu, gdy kurz osiądzie, piramida, echo milczenia da światłu swój cień.

Architekt

Każdy robi  rzeczy na swój użytek, lecz to co każdy zrobi może należeć do wszystkich. Największą wartością jest obszar gdzie nie można stwierdzić własności, a część którą w ten sposób tworzysz nie należy do Ciebie i jest najbardziej cenna. Taką rzecz możesz ofiarować ponieważ jest to lepsza część Ciebie; jest to część ogólnej wspólnoty która należy do wszystkich. To co możesz szczerze zaofiarować jest w Twojej następnej pracy, wszystko to co zrobiłeś nie wystarczy. Wierzę, że nawet tak wielki kompozytor jak Bach, który tworzył wszystkie rzeczy jak gdyby należały do każdego, umarł myśląc, że nic nie udało mu się zrobić, ponieważ człowiek jest wspanialszy od swych dzieł. Musi kontynuować.

Wierzę w długi czas, który jest potrzebny aby stać się architektem; dużo czasu minie aby być architektem aspiracji. Możesz stać się profesjonalnym architektem w ciągu jednej nocy. Poznanie duszy lub architektury w której widać ofiarę zajmuje o wiele więcej.

Gdzie siedzi architekt? Siedzi właśnie tam; przynosi miejscom piękno, które jest wielkim znaczeniem architektury. Myśl o zapadającej w pamięć przestrzeni, stwórz otoczenie, to jest Twoja inwencja. Tu leży architekt.

tłum. mużacz
tekst zamieszczony w zakresie uzasadnionym nauczaniem, kopiowanie go w celach komercyjnych jest zabronione